Adrián Barbón, candidatu socialista a la reelección, propón que los asturianos residentes fuera d'España puedan votar nes elleiciones autonómiques, cosa que yá pueden facer, pero con una circunscripción propia. Esa circunscripción tendría asignáu un escañu que se quitaría de la circunscrpción central. La cosa quedaría entóncenes de la siguiente manera: 6 nel occidente, 33 nel centru, 5 nel oriente y 1 nel esterior. La iniciativa puede salir porque nun ye requisitu pa ello reformar l'estatutu.
Con la elleición d'esi diputáu romperíase cola principal lligazón ciudadanu-alministración na que se basa una democracia, la que se refier a que la participación nos asuntos públicos ye drechu de los que tamién tienen obligaciones derivaes del ordenamientu xurídicopolíticu
La razón pa facelo asina ye, sigún Barbón, nun perxudicar a les dos circunscripciones pequeñes. Nostante, esa razón ye puramente retórica. La decisión que tomaron cuando se llegó a l'autonomía pales tres circunscripciones, posiblemente con bona voluntá, yera la de discriminar a los conceyos periféricos, de manera que tuvieran una representación ponderada positivamente frente al enorme pesu demográficu, políticu y económicu del centru. Pero la realidá ye qu'eso nunca funcionó. Los usos centralistes y poco democráticos de los partíos a la hora de facer llistes y la disciplina nel votu de los parlamentarios lleva a que nunca, pase lo que pase y vótese lo que se vote, un diputáu del oriente o del occidente dexe de votar lo mesmo que los demás del so grupu parllamentariu.
Con la elleición d'esi diputáu romperíase cola principal lligazón ciudadanu-alministración na que se basa una democracia, la que se refier a que la participación nos asuntos públicos ye drechu de los que tamién tienen obligaciones derivaes del ordenamientu xurídicopolíticu. Pero, aún pasando per alto esta circunstancia, porque un residente fuera puede tener familia, casa, pasar temporaes n'Asturies y, amás, que nun tien drechu a votu nel país nel que ta, el problema ye la circunscripción específica.
Sólo hai cuatru países na Unión Europea que tean una circunscrpción esterior: Francia, Italia, Croacia y Portugal.
Esi ciudadanu que ta nel esterior yá tien drechu a votu, pero vota nel conceyu onde ta censáu, en cualisquiera de les tres circunscripciones actuales. Amás, la supresión del votu rogáu diera munches más facilidaes pa poder votar, colo qu'l drechu, que siempres esistiera, dexara de tener torgues.
El problema surde, custiones téuniques aparte, de que l'aplicación de les lleis de memoria, como toles lleis, tienen furacos polos qu'escapa la racionalidá y l'espíritu del llexislador. Hai una década, los asturianos del esterior con drechu a votu yeran unos 65.000, mientres qu'agora son dalgo más de 123.000, de los que 71.000 tan en Cuba, Méxicu y Colombia. Esa llei da la nacionalidá española y, polo tanto, drechu a votu nes elleiciones autonómiques a los ñetos del esiliu republicanu. Eso significa que, ensín necesidá de tener denguna rellación con Asturies, nin contribuir fiscalmente, nin tan siquier conocer el país en munches ocasiones, alquiérense drechos políticos polos méritos de los güelos.
Aún asina, esos votos, que suelen ser mui pocos, malapenes un par de miles, queden disipaos ente los cientos de miles de votos de los residentes y de los ausentes d'otra condición. Porque nun ye lo mesmo l'ausente qu'estudia n'Inglaterra o lleva trabayando diez años n'Alemaña, qu'el mexicanu nacíu ellí, con familia ellí, con trabayu, pero que ye ñetu d'un home o d'una muyer qu'emigró o se esilió hai cuásique cien años.
Pensemos por un momentu en que tolos países aplicaran la mesma norma y pensemos na historia reciente de los xudíos. Un xudíu alemán exíliase a España en 1931 y cincu años dempués combate en favor de la república, recibiendo la nacionalidá. Tres la victoria de Franco, exiliase a Estaos Uníos, onde llogra la nacionalidá y años dempués emigra a Israel cuando se funda esi estáu y, llóxicamente, recibe la nacionalidá. Pues si la llei española rixera en toles democracies, podríen votar él, los fíos y los ñetos n'Alemaña, n'España, nos Estaos Uníos y n'Israel.
Sólo hai cuatru países na Unión Europea que tean una circunscrpción esterior: Francia, Italia, Croacia y Portugal. Lo que sucede ye que dengún tien una llei de nacionalidá como la nuesa, de manera que los ausentes sonlo, como´l 42 por cientu de los asturianos que tan fuera, temporales, que siguen censaos nel país suyu. Amás tamos falando de parllamentos grandes, mientres que l'asturianu tien 45 diputaos y nun paez razonable que ún sólu pueda decidir un gobiernu o aprebar o refugar un presupuestu. Amás de que ye un númberu pequeñu ye impar. Nun hai más que recordase del disputáu votu del "señor Cayo" cuando lo de la oficialidá del asturiano. Esto ye, que nun falamos d'una hipótesis alloriada.
Por último, nun escaezamos que ábrese la puerte a grupos de presión qu'empleguen esi duputáu, que difícilemente responderá ante naide, pa los sos intereses, sacantes que seya d'un partíu de los de siempre, que yá buscarán candidatos afayaízos, si ye mester con falseamientos. Entós, como agora los d'oriente y occidente, votarán lo que manden los xefes, colo que nun valdrá pa nada armar tantu barullu.
